legaleo.pl
legaleo.pl
Postępowanie przygotowawcze jest to pierwszy etap w całej procedurze karnej. Prowadzi go prokurator lub policja w zależności od stopnia trudności sprawy, decyzje w tym zakresie podejmuje prokurator. Postępowanie może również być prowadzone przez prokuratora i policję jednocześnie.
Celem postępowania przygotowawczego jest ustalenie przede wszystkim czy został popełniony czyn zabroniony. Wszystkie działania prokuratora lub policji mają na celu wykazanie, że popełniony czyn wypełnia znamiona określonego typu przestępstwa a następnie czy stanowi on przestępstwo, które w konsekwencji wyczerpuje znamiona czynu bezprawnego, czynu zawinionego i społecznie szkodliwego.
Celem przeprowadzenia postępowania przygotowawczego jest :
Podstawowym warunkiem skuteczności prowadzonego postępowania przygotowawczego jest ścisłe przestrzeganie zasad tajności sprawy. Nikt poza organami ścigania nie może być informowany na bieżąco o jego przebiegu. Prowadzący sprawę prokurator i policja w trakcie zbierania materiału dowodowego i ścigania sprawcy przestępstwa szukając dowodów winy konkretnej osoby lub osób zachowują środki ostrożności, które uniemożliwią sprawcy albo osobom mu najbliższym pomoc np. pomagająca żona albo przyjaciele, przeszkadzają w jego schwytaniu i zabezpieczeniu dowodów. Dlatego też o ich działaniach, np. o przeszukaniu mieszkania sprawcy, podsłuchiwaniu jego rozmów telefonicznych powinno wiedzieć jak najmniej osób, aby informacje te nie doszły do sprawcy i pomagających mu osób.
Formy postępowania przygotowawczego:
Zakończenie postępowania przygotowawczego:
Zebranie całego materiału dowodowego w sprawie kończy etap postępowania przygotowawczego na podstawie, którego prokurator podejmuje decyzję lub nie o sporządzeniu i wniesieniu aktu oskarżenia do sądu. Jeżeli zebrany materiał dowodowy będzie na to pozwalał, prokurator wniesie akt oskarżenia do sądu i będzie go popierał.
Istnieją również sytuację, z których wynika, że jeżeli w toku postępowania organy ścigania ustalą, że podejrzany dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności oraz istnieją podstawy do zastosowania środków zabezpieczających przewidzianych przez kodeks karny wówczas prokurator złoży wniosek do sądu o nieumieszczeniu podejrzanego np. w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Prokurator wtedy skieruje do sądu wniosek o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających.
Także w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego prokurator na podstawie zebranego materiału dowodowego jeżeli dojdzie do wniosku, że nie ma podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, może umorzyć prowadzone postępowanie. Prokurator może również odmówić wszczęcia postępowania. Na te dwa rozstrzygnięcia służy pokrzywdzonemu zażalenie, które kieruje się do sądu właściwego do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji, za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone postanowienie.
Podczas całego postępowania przygotowawczego prokurator i policja będą zbierać dowody; przesłuchiwać świadków i zabezpieczać dowody. W tym również czasie podejrzany bądź osoba podejrzana może ustanowić obrońcę, który będzie reprezentował jego interesy przed organami ścigania. Jednocześnie pokrzywdzony jeszcze przed wszczęciem postępowania przygotowawczego może ustanowić pełnomocnika, który również złoży wnioski dowodowe oraz zadba o interesy pokrzywdzonego. Nasza Kancelaria ma szerokie doświadczenie w zakresie procedury karnej. Oferujemy Państwu pomoc w trakcie całej rygorystycznej procedury, rzetelność oraz dobrą komunikację.
Tymczasowe aresztowanie może nastąpić zgodnie z procedurą karną, jeśli:
Ze stanowiska judykatury jasno wynika, że niedopuszczalne jest stosowanie aresztu tymczasowego ze względu na obawę matactwa, jeśli jest ona wywołana brakiem przyznania się podejrzanego do winy.
Należy podkreślić, że nie każdy podejrzany ma zamiar dokonać natychmiastowej ucieczki choć istnieje taka obawa. Dlatego można zastosować inne środki zastępcze jak dozór policji czy poręczenie majątkowe i wówczas tymczasowe aresztowanie nie powinno być stosowane.
Wiele osób, które potencjalnie popadły w konflikt z prawem ma rodzinę i dzieci i nie są kryminalistami i nie mają zamiaru ucieczki.
Polski wymiar sprawiedliwości bezsprzecznie ma problem nadużywaniem środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. W wyniku przewlekłego i mało skutecznego postepowania zdarzają się przypadki tymczasowego aresztu trwające po kilka lat. Problem ten podnosił wielokrotnie Rzecznik Praw Obywatelskich, jednak sprawa nadal nie jest jednoznacznie rozwiązana. Niewątpliwie istnieje wiele spraw, w których zasadność oraz długość tymczasowego aresztowania budzi poważne wątpliwości, a nawet oburzenie. W Polsce środek ten jest nadużywany o czym świadczą m.in. liczne przegrane przez Trybunałem Europejskim.
Po zakończeniu postępowania przygotowawczego prowadzonego przez prokuratora i policję na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, który musi dawać podstawę i duże prawdopodobieństwo świadczące o popełnieniu przestępstwa, prokurator kieruje do sądu akt oskarżenia. Od tego momentu, jeżeli sąd nada bieg sprawie, możemy mówić o rozpoczęciu procesu karnego.
Proces karny polega na podjęciu działań zmierzających do wykrycia i ujawnienia przestępstwa, osądzenia przestępcy i wykonania wyroku poprzez: karę, środki karne, środki zabezpieczające.
Celem procesu karnego jest udowodnienie winy i pociągnięcie do odpowiedzialności przestępcy. Jeśli osoba jest niewinna celem postępowania będzie całkowite oczyszczenie jej z zarzutów.
W procesie karnym występują dwie strony tj. oskarżyciel i oskarżony. Oskarżyciel wnosi do sądu akt oskarżenia, osobą tą może być prokurator lub sam pokrzywdzony, jeśli prokuratura nie widzi podstaw do wszczęcia postępowania. Oskarżony to osoba, przeciwko której toczy się rozprawa na podstawie aktu oskarżenia. Oskarżyciel posiłkowy to osoba, która jest pokrzywdzonym w sprawie toczącej się przed sądem. W postępowaniu procesowym występuje również: pokrzywdzony, podejrzany, świadkowie, obrońca.
Po wpłynięciu do sądu aktu oskarżenia, sąd wyznacza termin rozprawy, o którym powiadamia wszystkie zainteresowane strony. W zależności od wagi popełnionego przestępstwa rozprawy odbywają się w sądzie rejonowym lub okręgowym. Rozprawa główna składa się z następujących elementów:
W wyniku postępowania procesowego oskarżonego można uznać za skazanego, winnego dokonania przestępstwa lub uniewinnionego i uwolnionego z zarzutów.
W trakcie procesu mogą zaistnieć okoliczności wyłączające osoby oskarżone od odpowiedzialności karnej np. niepoczytalność, obrona konieczna, stan wyższej konieczności, rozkaz, działanie w granicach uprawnień, eksperyment medyczny.
Możliwe również staranie się o umorzenie postępowania przez Sąd nawet po wpłynięciu aktu oskarżenia. Przykładowo możliwe jest to, gdy czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia bądź czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnił przestępstwa, czy też społeczna szkodliwość czynu jest znikoma, lub nastąpiło przedawnienie karalności.
Kodeks postępowania karnego w sposób ścisły definiuje pojęcie pokrzywdzonego przestępstwem jako osobę fizyczną lub prawną, ewentualnie instytucję państwową, samorządową lub społeczną, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.
Pokrzywdzonym jest więc każdy podmiot, którego dobro prawne w postaci zdrowia, życia lub mienia zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.
Posiadanie statusu pokrzywdzonego oznacza powstanie w określonym stanie faktycznym i prawnym, sytuacji polegającej na naruszeniu lub zagrożeniu dobra prawnego danej osoby wynikającej z przestępstwa. Stwierdzenie, kto jest pokrzywdzonym, jest możliwe na podstawie opisu czynu i jego kwalifikacji prawnej.
Kancelaria nasza reprezentuje interesy pokrzywdzonych na każdym etapie postępowania karnego:
Na etapie postępowania przygotowawczego:
Na etapie postępowania sądowego:
Na etapie postępowania wykonawczego:
Osoba fizyczna występująca w charakterze oskarżonego jest stroną procesu, przeciwko której został wniesiony akt oskarżenia w procesie karnym. Oskarżonemu przysługują pełne prawa na zasadzie równości stron np. prawo do obrony, prawo do odmówienia złożenia wyjaśnień, prawo do zakładania środków odwoławczych.
Oskarżony nie odpowiada karnie za złożenie wyjaśnień niezgodnych z prawdą, nie ma obowiązku udowadniać swej niewinności, ponieważ ciężar dowodu spoczywa na oskarżycielu. Oskarżonego nie uważa się za winnego, dopóki nie zostanie mu w pełni udowodniona wina, a nie dających się usunąć wątpliwości nie wolno rozstrzygać na niekorzyść oskarżonego. Niemniej niepodjęcie aktywnej i przemyślanej obrony jest częstym błędem oskarżonych, którzy niesłusznie zdają się na przekonanie, że racja jest po stronie niewinnych i sprawiedliwości nie trzeba pomagać.
Prawo oskarżonego do obrony obejmuje:
Pełnomocnictwo do obrony może być udzielone na piśmie albo przez oświadczenie do protokołu organu prowadzącego postępowanie karne. Obrońca może podejmować czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego. Udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego.
W postępowaniu karnym oskarżony musi mieć obrońcę np. jeżeli:
Obronę oskarżonego nasza Kancelaria realizuje poprzez:
Wniosek o odroczenie wykonywania kary możliwy jest jedynie wówczas, gdy wykonywanie kary nie zostało jeszcze rozpoczęte, nie można wnioskować o odroczenie kary już odbywanej. Wniosek składa się do sądu, który wydał wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności. Powinien on spełniać wymogi formalne określone w ustawie, być w sposób należyty umotywowany oraz opłacony.
Sąd ma obowiązek udzielić odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności aż do czasu jego ustania w przypadku, gdy skazany cierpi na chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę uniemożliwiającą wykonywanie tej kary. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan, w którym umieszczenie skazanego w zakładzie karnym może zagrażać jego życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Wniosek może złożyć skazany lub jego obrońca.
Sąd może ale nie musi odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności jeżeli np.
Odroczenia z tej przyczyny nie udziela się jednak skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym w warunkach recydywy, a także skazanym za przestępstwa popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.
Zbyt ciężkie skutki dla skazanego i jego rodziny oznaczają taką sytuację, gdy osadzenie w więzieniu spowodowałoby oczywiste, czy wręcz rażące i niesprawiedliwe pogorszenie sytuacji zdrowotnej, ekonomicznej, osobistej skazanego jak również w odniesieniu do jego rodziny. To pogorszenie mogłoby spowodować stałe i nieodwracalne zmiany na szkodę skazanego i jego rodziny np. choroba lub inwalidztwo skazanego lub członka jego rodziny, wówczas Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do 6 miesięcy. W sytuacji braku możliwości zapewnienia skazanemu warunków odbywania kary wymaganych przez przepisy prawa z uwagi na nadmierną liczbę osadzonych, odroczenie w takim przypadku może być udzielone kilkakrotnie, jednakże łączny okres odroczenia nie może przekroczyć 1 roku. W przypadku ciąży, urodzenia dziecka sąd może, odroczyć wykonywanie kary. Odnosi się to nie tylko do okresu samej ciąży i okresu po urodzeniu dziecka, ale również sprawowania nad nim opieki do ukończenia przez nie trzeciego roku życia. We wniosku można również powoływać się na inne ważne konieczność życiowe:
W przypadku składania dokumentacji medycznej musi być ona kompletna, przy czym np. termin operacji nie musi być przesłanką wystarczającą do odroczenia. To samo dotyczy kontynuowania nauki kiedy zakończenie etapu nauczania jest dość odległe.
Jeśli odroczenie wykonania kary nieprzekraczającej 2 lat pozbawienia wolności będzie trwało przez okres co najmniej jednego roku - sąd może warunkowo zawiesić wykonanie tej kary. Takie odroczenie wykonania kary może być traktowane jako przesłanka do wystąpienia o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.
Uznanie przez Sąd osoby za winną popełnienia czynu zagrożonego karą pozbawienia wolności nie zawsze musi oznaczać, że taka osoba trafi do więzienia. Prawo przewiduje możliwość poddania takiego sprawcy próbie i pozostawieniu go na wolności pomimo wymierzenia kary pozbawienia wolności.
Ideą warunkowego zawszenia kary jest wstrzymanie realizacji orzeczonej kary na ściśle oznaczony okres próby. Skazany dostaje szansę, że kara nie zostanie wykonana pomimo, że została orzeczona, jeżeli nie powróci na drogę przestępczą i będzie przestrzegał wszystkich nałożonych warunków.
Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności jeśli orzeczona kara nie przekracza 2 lat pozbawienia wolności. Taka granica zagrożenia karnego decyduje o dopuszczalności warunkowego zawieszenia wykonania kary niezależnie od tego, czy sprawca dopuścił się przestępstwa umyślnego, czy nieumyślnego oraz od tego, czy obok kary pozbawienia wolności orzeczono inne kary lub środki karne.
Szczególną odmianą warunkowego zawieszenia jest sytuacja kiedy skazany współpracuje z organami ścigania i ujawnia wobec nich pewne informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności dotyczących nieznane organowi ścigania, wówczas warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności dotyczy kary orzeczonej w granicach do lat 5. W przypadku kary grzywny orzeczonej jako kara samoistna, sąd może również warunkowo zawiesić wykonanie kary, bez względu na to w jakiej wysokości została wymierzona.
Podstawową przesłanką orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jest przekonanie sądu, że cele kary zostaną osiągnięte, a w szczególności sprawca nie popełni już przestępstwa. Sąd dając szanse skazanemu bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz jego zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.
Poprzednia karalność oskarżonego nie przekreśla szansy na warunkowe zawieszenie kary.
Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby:
Zawieszając wykonanie kary sąd może zobowiązać skazanego do:
Sąd może w okresie próby oddać skazanego pod dozór kuratora lub zobowiązać do naprawienia szkody. Czas i sposób wykonania nałożonych obowiązków sąd określa po wysłuchaniu skazanego. W przypadku nałożenia obowiązku poddania się leczeniu wymagana jest zgoda skazanego.
Warunkowego zawieszenia wykonania kary nie stosuje się w następujących przypadkach:
Jeżeli sprawca w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności, sąd obowiązkowo będzie musiał odwiesić wykonanie kary, gdy skazany w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne i został prawomocnie skazany na karę pozbawienia wolności, choćby w zawieszeniu.
Sąd może fakultatywnie odwiesić wykonanie zawieszonej kary jeśli:
Zarządzenie wykonania kary może nastąpić najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Postanowienie o zarządzeniu wykonania kary musi nie tylko zapaść, ale także uprawomocnić się przed upływem okresu 6-miesięcznego.
KANCELARIA ADWOKACKA WOJAS PAWLAK | ul. Rynek 2, lok. IV, 44-100 Gliwice woj. śląskie | NIP: 9691389197 | REGON: 360365323
Tel. 32 235 30 21 | Mail: kancelaria@legaleo.pl
